wszyscy wiedzą, że kobiety mają słabszą wyobraźnię przestrzenną

być może właśnie dlatego na to wygląda

Szeroko rozpowszechniony pogląd, iż mężczyźni radzą sobie lepiej w zadaniach wymagających rozwiniętej wyobraźni przestrzennej rzeczywiście znajduje pewne pokrycie w wynikach badań. Jest to najwyraźniejsza z postulowanych różnic pomiędzy płciami w zakresie zdolności poznawczych. Przytaczane powszechnie większe zdolności matematyczne chłopców pojawiają się dopiero w szkole podstawowej, znikają natomiast, jeśli odpowiednio zachęcać dziewczynki i uwolnić je od stereotypów. Wydaje się, że z wyobraźnią przestrzenną  jest jednak inaczej. W debacie natura vs kultura, jest to więc swego rodzaju bastion zwolenników wrodzonego pochodzenia przynajmniej niektórych różnic międzypłciowych. W jego murach pojawia się jednak wyrwa.

Moneyless, San Francisco, instalacja

Już wcześniej zauważono, że odrobina aktywności stymulującej wyobraźnię przestrzenną może sprawić, iż różnice te zostaną zniwelowane. W badaniu z 2007 roku, ledwie 10 godzin spędzonych przed ekranem komputera z kontrolerem w ręku powodowało, iż osoba badana lepiej radzi sobie z zadaniami przestrzennymi. W wypadku kobiet, oznaczało to, iż przestawały ustępować w tej kwestii mężczyznom.

Najświeższe badania opublikowane w "Proceedings of the National Academy of Sciences" przynoszą kolejne ciekawe spostrzeżenia w tej dziedzinie i podmywają fundamenty twierdzenia o wrodzonych różnicach intelektualnych między kobietami i mężczyznami. Badacze z University of Maryland skorzystali z dogodnych warunków badawczych, jakie stworzyła natura w północnych Indiach. Żyjące tam dwa sąsiadujące ze sobą plemiona Khasi i Karbi mają bowiem wiele wspólnego. Łączy je rolniczy styl życia, wynikająca z niego podobna dieta, jak również wysoki stopień pokrewieństwa. Możemy zatem mówić o grupach w dużym stopniu homogenicznych, co zmniejsza prawdopodobieństwo, że występujące między nimi różnice wynikać będą z czynników innych niż ten, którego wpływ badamy. Czynnikiem tym, skrajnie różnicującym obie społeczności, jest kultura: w wypadku, Karbi patrylinearna, co oznacza, iż dziedziczenie odbywa się po linii męskiej i to mężczyźni posiadają ziemię (a dziewczynki nie otrzymują takiego samego wykształcenia jak chłopcy), w wypadku Khasi - matrylinearna, mężczyźni nie mogą posiadać ziemi, swoje dochody oddają żonom (lub siostrom) a spadek otrzymują córki.

Zapadłe bryły platońskie, Julian Voss-Andreae, 2009

Badani - blisko 1300 osób z obu plemion - mieli w jak najkrótszym czasie rozwiązać stosunkowo prostą układankę z czterech sześciennych klocków, z których można było ułożyć obrazek. Nietrudno domyśleć się wyniku. W zdominowanej przez mężczyzn społeczności Karbi, kobiety rozwiązywały zagadkę o 35% wolniej. U Khasi nie było statystycznie istotnych różnic między wynikami mężczyzn i kobiet. W poszukiwaniu wyjaśnienia rozbieżności pomiędzy obiema społecznościami, badacze przyjrzeli się bliżej różnicom kulturowym. Okazało się, że duży wpływ na wynik miała edukacja - osoby lepiej wykształcone lepiej radziły sobie z zadaniem. Co ciekawe jednak, dziewczynki radziły sobie gorzej w domach, których jedynym właścicielem był mężczyzna. Badacze wykluczyli też skłonność do rywalizacji jako czynnik decydujący o wyniku (badanym obiecano niewielki upominek za dobre wyniki).

Badacze podkreślają jednocześnie, że ich badanie dotyczyło specyficznego typu zadania, nie mierzyło tym samym całego zakresu wyobraźni przestrzennej. Ze względu na swój korelacyjny charakter (wiemy jedynie, co współwystępuje z czym) badanie nie pozwala nam także ze stuprocentową pewnością stwierdzić, iż to różnice kulturowe były powodem różnic w wynikach kobiet i mężczyzn. Wziąwszy jednak pod uwagę to, iż obie społeczności są ze sobą spokrewnione i żyją w podobnych warunkach, można mówić o istotnych przesłankach. Nie od dziś wiemy również, że społeczeństwa kładące nacisk na równouprawnienie kobiet i mężczyzn skutecznie niwelują różnice w osiągnięciach matematycznych (Szwecja i Norwegia; przeciwieństwem jest np. Turcja).

grafika: za Unruth; za Wykop.pl

Źródło:

Hoffman, M., Gneezy, U., & List, J. (2011). Nurture affects gender differences in spatial abilities Proceedings of the National Academy of Sciences DOI: 10.1073/pnas.1015182108